به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای در دولت تدبیر و امید اقدامات قابل‌توجهی در راستای بهبود صنعت حمل‌ونقل جاده‌ای در هر دو بخش بار و مسافر،‌ هوشمند سازی جاده‌ها، مدیریت سیستماتیک رویه راه‌ها،‌مدیریت سیستماتیک نگهداری پل‌ها، شناسایی نقاط پر تصادف انجام داده است که در این گزارش به معرفی طرح ارتقا بهبود صنعت حمل‌ونقل جاده‌ای در بخش بار و مسافر پرداخته می‌شود.

۲-۱- طرح نوسازي ناوگان عمومي باري كشور

اسناد بالا دستي ذيربط: مصوبه شوراي اقتصاد به شماره ۱۷۴۲۸۸ مورخ ۲۷/۱۲/۱۳۹۳ و اصلاحيه‌هاي آن به شماره ۲۸۳۸۶۱ مورخ ۱۳۹۴/۱۰/۲ و شماره ۷۸۱۹۸۷ مورخ ۱۳۹۴/۷/۱۹

طرح نوسازي: ۶۵۰۰۰ دستگاه كاميون و كشنده فرسوده بالاي ۱۰ تن با سن بالاتر از ۳۵ سال (طرح جاري)

مزيت طرح: با اجراي اين طرح بر اساس محاسبات انجام شده معادل ۱۰.۳۲ ميليارد ليتر نفت گاز طي ده (۱۰) ‏سال صرفه‌جويي خواهد شد و ظرف مدت ده (۱۰) سال بالغ بر ۷۲/۱۹۴ ميليون تن از انتشار گازهاي گلخانه‌اي كاسته خواهد ‏شد.‏

قراردادهاي منعقد شده: ۸ قرارداد با شركتهاي تامين‌كننده كشنده‌ها به منظور جايگزيني ۱۳۵۴۰ دستگاه كاميون و كشنده فرسوده طي دو (۲) سال، ‌منعقد شده‌ است.

تعداد بالغ بر ۱۹۰۰ دستگاه كشنده نو تاكنون توسط شركت‌هاي سايپاديزل و ماموت به متقاضيان تحويل شده است.

در حال حاضر دو قرارداد با شركت‌ بهمن ديزل براي جايگزيني كاميون‌هاي فرسوده با كاميون‌هاي ۱۸ تن و ۲۶ تن ايسوزو به تعداد جمعا ۱۰۰۰ دستگاه منعقد شده و ساير شركت‌هاي خودروساز و تامين‌كنندگان خودروها در حال ارسال مشخصات فني كاميون‌هاي خود هستند.

هم اكنون قرارداد با شركت ايران‌خودروديزل براي تامين ۵۰۰۰ دستگاه كشنده بنز در دست اقدام است. در فاز بعدي، قراردادهاي نوسازي كاميون‌هاي ۱۰ الي ۲۶ تن منعقد مي‌گردد.

وضعيت فعلي ناوگان عمومي باري در حمل‌ونقل جاده‌اي

۲-۲- تخصيص سوخت ناوگان عمومي گازوييل سوز بر اساس پيمايش

طرح پيمايش عبارت است از تخصيص سوخت به هر وسيله نقليه در ابتداي هر ماه بر مبناي ميزان عملكرد ماه گذشته آن ناوگان با لحاظ تردد بدون بار و مسافر وسيله نقليه (يك سر خالي).

از ابتداي سهميه‌بندي نفت‌گاز، اين موضوع با چالش‌هاي زيادي مواجه شده و اقدامات متعددي با هدف مقابله با قاچاق انجام گرفته است كه برخي از آن‌ها به صورت كاهش ميزان سهميه روزانه، كاهش سقف برداشت، كاهش تعداد دفعات سوخت‌گيري در يك شبانه‌روز، كاهش مدت زمان ذخيره سوخت و طرح منطقه‌اي كردن مي‌باشد.

رويكرد دولت در خصوص سهميه نفت گاز بر اين اصل قرار دارد كه حمل‌و‌نقل عمومي موتور محرك ساير صنايع و خدمات به حساب مي‌آيد و نبايد هيچ‌گونه مشكلي از بابت تامين سوخت براي حمل‌و‌نقل عمومي وجود داشته باشد. از اينرو طرح عرضه سوخت بر اساس پيمايش از ابتدا به‌عنوان راه‌حل اساسي موضوع مطرح بوده است كه بر اساس اسناد بالادستي ذيل اين طرح اجرا شده و نتايج ارزشمندي را تاكنون داشته است كه از مهمترين نتايج آن صرفه جويي روزانه ۸ ميليون ليترگازوئيل نسبت به قبل از آغاز طرح بوده است.

اسناد بالا دستي: تصويب نامه هيات محترم وزيران به شماره ۱۳۷۳۱۹/ ت ۵۱۵۱۲ هـ مورخ ۱۳۹۳/۱۴/۱۱

بند (چ) ماده ۶ قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز، مصوب سوم ديماه ۱۳۹۲ مجلس شوراي اسلامي

مراحل اجراي طرح:

• تخصيص سهميه سوخت بر اساس پيمايش طبق اسناد جابجائي كالا و مسافر
• تخصيص سهميه سوخت با استفاده از اطلاعات سامانه موقعيت ياب جغرافيايي (GPS)

 ويژگي مهم اين طرح تخصيص سهميه عملكردي براي تك‌تك خودرو‌ها (بيش از ۸۰۰ هزار خودرو) به صورت جداگانه‌ مي‌باشد.

۲-۳- سامانه پايش هوشمند تردد ناوگان حمل‌ونقل عمومي (سپهتن)

سامانه سپهتن سامانه‌اي است كه درون خودرو نصب گرديده و از طريق سيم‌كارت (GSM و GPRS) به طور مداوم اطلاعات تعريف شده درون خودرو را همانند سرعت، مشخصات گواهينامه راننده و ... را به مركز ارسال مي‌نمايد. همچنين براي اتوبوس ها دستگاه ارتباطي به نام DSRC در سامانه قرار داده شده است كه مي‌تواند به مجرد نزديك شدن به پاسگاهها نسبت به تخليه اطلاعات اقدام نموده و عملكرد وسيله در پاسگاه مورد بررسي قرار گيرد. سامانه مركزي مذكور با سيستم صورت ‌وضعيت و ساير سامانه‌هاي موردنياز تبادل داده مي‌نمايد.

اهداف اصلی

• ارتقا بهره‌وری حمل‌ونقل عمومی کشور در راستای اقتصاد مقاومتی
• بهينه سازي مصرف سوخت از طریق توزیع سوخت متناسب با پیمایش خودرو
• ارائه خدمات و اطلاعات به مراجع ذيصلاح قانونی و بهره برداران مختلف
• افزایش ایمنی و ارتقا سطح کنترل و پايش لحظه اي عملكرد ناوگان
• پايش لحظه اي هوشمند و شناسایی دقیق متخلفین از مقررات
• ايجاد بانك اطلاعات ناوگان رانندگان، خودروها، ترددها، شرکت‌های حمل‌ونقل و….
• مشارکت شركتهاي حمل‌ونقل و صاحبان خودرو در کنترل برخط خودروها
• قابليت ردگيري دقيق خودروها و محموله هاي قاچاق، سرقتي و مشكوك

هفتاد و پنج درصد از منابع مورد نياز براي سامانه موقعيت ياب براي پرداخت به مالكان خودروهاي مشمول، به پيشنهاد وزارت نفت از محل بند (ق)‌تبصره (‌۲) قانون بودجه سال ۱۳۹۳ كل كشور تأمين خواهد شد. در اجراي اين تصويب نامه، پليس راهنمايي و رانندگي نيروي انتظامي موظف به همكاري با وزارت راه و شهرسازي و كشور مي‌باشد.

اهم اقدامات انجام شده عبارتند از: نصب دستگاه ردياب بر روي ۱۳۰۰۰ دستگاه اتوبوس و ۳۶۸۸ دستگاه وسيله نقليه حمل‌ونقل بار مهمترين نتایج و دستاوردها اين پروژه عبارتند از: مديريت مصرف سوخت توسط دولت، كنترل سرعت و ساعت رانندگي پليس راهور و امكان رديابي كالا توسط صاحبان خودرو و صاحبان كالا

۲-۴- طرح برخط سازي مراكز معاينه فني

اين طرح با هدف به حداقل رساندن تخلفات صورت گرفته در صدور برگ و برچسب معاينه فني، ثبت اطلاعات مراجعه و نتايج معاينه فني به‌صورت سيستمي و جامع، صدور مكانيزه برگه برچسب معاينه فني و فراهم نمودن بستري مناسب براي ارزيابي و نظارت بر عملكرد مراكز معاينه فني در سال ۹۲ آغاز شد و آخرين مرحله آن در شهریورماه سال ۹۴ به پايان رسيد.

تاکنون تعداد ۱۴۹ مركز معاينه فني خودروهاي سنگين در سراسر كشور داير شده و مشغول فعاليت می‌باشند. افزايش تعداد مراكز و لزوم اعمال كنترل و نظارت بر فعاليت آن‌ها، ضرورت مكانيزه نمودن و برخط سازي صدور برگه و برچسب معاينه فني و اجراي طرح برخط سازي مراكز معاينه فني را ايجاب نمود. در حال حاضر كليه مراكز معاينه فني وسايل نقليه سنگين در سراسر كشور به سامانه تحت وب مراكز معاينه فني متصل بوده و با اخذ كد رهگيري از آن سامانه، برگه و بر چسب معاينه فني صادر می‌نمایند.

۲-۵- بازارگاه های الکترونیکی حمل‌ونقل جاده‌ای کالا

بازارگاه هاي حمل‌ونقل واسطه الکترونیکی هستند که با استفاده از بستر اینترنت امکان تعاملات مذاکرات و انجام معاملات بین ارائه‌دهندگان و متقاضیان خدمات حمل‌ونقل جاده‌ای کالا را فراهم می‌نمایند. تاكنون پنج شركت مجوز فعاليت گرفته و در حال فعاليت هستند و حدود ۲۰ شركت نيز تقاضاي مجوز كرده‌اند كه مراحل بررسي و فرايند اداري آن‌ها در مراحل پاياني است.

مزایاي بازارگاه حمل‌ونقل:

• حذف سالن‌های سنتی اعلام بار
• افزایش بهره‌وری در صنعت حمل‌ونقل جاده‌ای
• شفافیت بیشتر در امور جابجایی کالا
• گسترش بازار فعالیت حمل‌ونقل جاده‌ای در کشورهای همسایه

۲-۶- طرح شبکه سیر شرکت‌های حمل‌ونقل جاده‌ای

بر اساس این طرح در فاز اول، اين شرايط ايجاد شد كه کلیه شرکت‌ها و مؤسسات مسافربری در قالب یک شبکه سیر مستقل و یا نماینده یک شبکه سیر بدون آنکه ماهیت حقوقی آن دچار خدشه‌ای شود به فعالیت خود ادامه دهند. با انتخاب یک شبکه سیر شرکت‌ها و مؤسسات مذکور صرفاً مجاز به فعالیت با شرکت‌ها و مؤسسات عضو آن شبکه بوده و فعالیت هم‌زمان با چند شبکه سیر مجاز نیست.

در فاز اول طرح ۳۵ شبکه کشوری ۲ شبکه منطقه‌ای و ۱ شبکه محلی در سطح کشور تشکیل شدند که تعداد ۷ شبکه در شهرستان‌ها و مابقی در تهران شکل گرفتند و این تعداد شبکه مجموعاً ۱۴۱۴ شرکت حمل‌ونقل مسافربری را به‌عنوان نمایندگان خود و تعداد ۱۳۳۰۸ دستگاه ناوگان مسافری اتوبوسی را تحت پوشش خود قرار داده‌اند. در فاز دوم شاخص‌های ارزیابی شبکه‌های مسافربری تعیین و تعریف‌شده و سپس بر اساس این شاخص‌ها به موضوع ارزیابی هر شبکه پرداخته می‌شود. نهایتاً با تعیین جایگاه هر شبکه، رتبه متعلق به‌صورت ستاره از یک تا پنج ستاره مشخص خواهد شد که ۵ ستاره بیانگر بهترين جایگاه است.